Sławno, wiek XX Wiek XX w Sławnie rozpoczął się bez wielkich wydarzeń, minęła I wojna światowa w której uczestniczyli również mieszkańcy Sławna odbywający służbę wojskową w armii pruskiej, przyszedł rok 1919 i Powstanie Wielkopolskie w szeregach którego również mieszkańcy brali udział, szczególnie w Kampanii Kłeckowskiej
 Pomnik powstańców na cmentarzu sławieńskim
W 1899 roku w parafii były dwie szkoły, w Sławnie i w Węgorzewie. W szkole w Sławnie od pierwszego kwietnia 1899 roku, nauczycielem był Wacław Malicki. Szkoła była jedno klasowa. Nauczycielami kolejno byli: Hilgers, Karcz, Filingers i Bruno Conty. Również w 1906 roku, koło kościoła parafialnego wybudowano nowy budynek szkoły, w którym szkoła znajduje się do dziś. W 1916 roku w parafii, znajdowały się trzy szkoły: w Sławnie, Głębokim i w Ujeździe. W 1922 roku na miejsce nauczyciela Wacława Malickiego został mianowany Franciszek Pawsych.
 Kartka pocztowa z początku XX wieku, ze Sławna, kirche - kościół, schule- szkoła, gasthof – zajazd. Kartka udostępniona, przez p. Bartosza Krąkowskiego Jak podaje Lech Gazeta Gnieźnieńska nr 59 z dnia 12 marca 1922 roku odkryto zbezczeszczenie grobowca hr. Węsierskich w kaplicy przy kościele w Sławnie. Należące obecnie do hr. Chełmickiego dobra Zakrzewskie przed 50 laty były własnością hr. Węsierskiego Kwileckiego. W grobowcu pod kaplicą pochowani zostali rodzice hrabiego. Kiedy trumny zaczęły rdzewieć urządzono pod posadzką obszerny grób, tam spuszczono szczątki i przykryto betonową płytą. Kiedy na początku marca zajrzano tam znaleziono rozbitą płytę, grób rozwalony, pierwsze wieko rozcięte a drugie szklane rozbite i wygrzebane szczątki. Nie wiadomo jaki był cel bo obok stała nienaruszona trumna hr. Walerii Chełmickiej która niedawno zmarła. Mogło to się zdarzyć między 2 a 7 stycznia. Pozostawione narzędzia to: sztaba żelazna, dwa haczyki i kamień polny. ( Jak wiadomo, z różnych stron wyznaczono znaczne nagrody na wykrycie opryszków.) JJ
 Druga Wojna Światowa minęła bez większych strat. Jedną z pierwszych ofiar Sławna był Michał Królczyk, który zginął zastrzelony przez hitlerowców w dniu 9 września, pochowany na placu przy kościele parafialnym.  Grób Michała Kluczyńskiego Zginął zamordowany we Wronkach Michał Budzyński. Z pobytem Michała Budzyńskiego we Wronkach wiążą się wspomnienia jego syna Jana, który w tym czasie mieszkał w Poznaniu gdzie prowadził zakład rzeźniczy. Za sprzedaż mięsa poza reglamentacją został aresztowany i osadzony w Forcie VII w Poznaniu( miejsce kaźni hitlerowskiej). Z Fortu VII przeniesiony do więzienia karnego we Wronkach, tam trafił do celi w której dzień wcześniej był żyjący jeszcze jego ojciec Michał, dowiedział się o tym od współwięźnia z tej celi. Jan przeniesiony do obozu karnego na terenie Czech przeżył wojnę i wrócił do Poznania. Parafii sławieńskiej jak i okolicznych miejscowości nie ominęły jednak wysiedlenia. Teren wielkopolski maiał zostać Krajem Warty i Polaków należało wysiedlić a w to miejsce osadzić Niemców "czarnomorców" to znaczy Niemców przywiezionych z głębi Rosji. Wysiedlani Polacy od lutego 1940 roku byli gromadzeni w obozie przejściowym w Gnieźnie skąd wywożono ich w lubelskie, rzeszowskie, kieleckie czyli do Generalnej Guberni. Polak mógł zabrać do siedmiu kilogramów bagażu osobistego na osobę. Z opowieści dziadka i ojca, który urodził i wychował się w Wólce Nadrybskiej, znam dużo osób wywodzących się z parafii które trafiły w lubelskie: Nadrybie, Janowica, Stefanów, Wólka Nadrybska, Zaróbka, Cyców, Sawin. Transporty kolejowe dojeżdżały do stacji kolejowej w Krasnymstawie, stamtąd odbierali wysiedlonych gospodarze do których przydzielono te osoby do zamieszkania i furmankami przewozili do swoich wiosek. Wiele osób już nie żyje jak Władysław Kruszczyński z Głębocka, mieszkał w Wólce Nadrybski. Janina Kujawska Budzyńska, żona Feliksa, mieszkała w Janowicy, w Janowicy urodziły się dzieci w rodzinie Maciejewskich. Były rodziny ze Skrzetuszewa, Węgorzewa, Waliszewa, Imiołek i wiele, wiele innych  Cmentarz Wronki, grób Michała Budzyńskiego    Pomnik poległych z parafii Sławno |
|
