Słowo wstępne
Sławno na przestrzeni wieków
Początki parafii sławieńskiej
Parafia XVIII-XX wiek
Sławno, wiek XX
Spis parafian , rok 1796
Sławno i parafia w fotografii
Księga gości
Kontakt
 

Parafia XVIII-XX wiek

 
PARAFIA W XX WIEKU

 

           Kościół i parafia w XX wieku.

 

             Po objęciu kościoła w Sławnie przez ks. Radońskiego w 1902 roku, została wybudowana nowa plebania według planów nowego proboszcza.

              W 1899 roku w parafii były dwie szkoły, w Sławnie i w Węgorzewie. W szkole w Sławnie od pierwszego kwietnia 1899 roku, nauczycielem był Wacław Malicki. Szkoła była jedno klasowa. Nauczycielami kolejno byli: Hilgers, Karcz, Filingers i Bruno Conty. Również w 1906 roku, koło kościoła parafialnego wybudowano nowy budynek szkoły, w którym szkoła znajduje się do dziś. W 1916 roku w parafii, znajdowały się trzy szkoły: w Sławnie, Głębokim i w Ujeździe. W 1922 roku na miejsce nauczyciela Wacława Malickiego został mianowany Franciszek Pawsych.

           Ósmego maja 1907 roku, na roli proboszczowskiej przy drodze ze Sławna do Żylic został postawiony dębowy krzyż. Szóstego września 1908 roku przy cmentarzu parafialnym poświęcono nową figurę Najświętszej Marii Panny, podarowaną kościołowi w Sławnie przez właściciela gospodarstwa z Węgorzewa z pochodzenia Niemca.Chciał sprzedać gospodarstwo, ale z figurą Najświętszej Marii Panny nikt nie chciał kupić więc podarował parafii sławieńskiej. Figura pierwotnie miała stać na placu przed kościołem parafialnym, jednak ks. Radoński podjął decyzję o ustawieniu figury przy cmentarzu. Mieszkańcy Sławna: Michał Budzyński, Marcin Budzyński, Konstanty Janowicz, Kamiński, Kasprzyk, Stanisław Klepka, Piotrowski podarowali materiał oraz wykonali prace remontowe. Fachowe prace murarskie wykonali bracia Józefat i Karol Góreccy a malowanie wykonali Stanisław Modrak, organista Mazur i sołtys Janiszewski.

              Przed konsekracją kościoła (5-20 lipca 1912 roku) został przeprowadzony remont kościoła. W Kronice parafialnej odnajdujemy opis tych wydarzeń.

                               Fundusz na odnowienie kościoła ofiarowany przez mieszkańców.

Szymańscy, Sławno 20zł.;
 Krotofil, Ujazd 50 zł.;
Stanisław Królczyk, Sławno 30 zł.;

Marian Jóźwiak, Sławno 20 zł.;
Franciszek Gawrych, Sławno 30 zł.;

Piotr Kruszczyński, Głębocko 40 zł.;
Adam Janiszewski Sławno, 20 zł.;

Michał Stawicki, Ujazd 12 zł.;
Jakób Braciszewski, Sławno 20zł.;

Kosicki, owczarz Sławno 20zł.;
Unrugowie, Zakrzewo 50zł.;

Helena Kujawińska, Dziećmiarki 50 zł.;
Ks. Radoński, Sławno 100zł.

 

              Złożenie kamienia węgielnego pod nowy ołtarz odbyło się 9 maja, od tego dnia odbywały się msze na cmentarzu, w kaplicy i ciche msze w kaplicy hrabiów Węsierskich. Remont rozpoczął się od prezbiterium, dokonano rozszerzenia i połączenia ołtarza, ze ścianami sąsiednimi za pomocą łuków, w tyle powstało miejsca wolnego, że i suma pontyfikalna odbyć się może z łatwością. Ponurość dawniejsza, czyli brak światła spowodowana przez zbyt małą ilość okien, granicząca z ciemnością nocy znikła na zawsze, dzięki zbudowanie trzech jasnych wysokich witraży umieszczonych w absydzie zaczęło wpadać do kościoła światło. W tak, oto powiększonym i efektownie oświetlonym presbiterium, pyszni się powagą i majestatem nowy wielki ołtarz, któremu podobnego wyjąwszy konfesyję św. Wojciecha nie znajdziesz nigdzie w naszych diecezyach. Jest to ołtarz zwany baldachimowym, lub kielichowym (Ciborium-Altar). Na czterech romańskich filarach opiera się sklepienie. Pod nim umieszczona jest płyta ołtarzowa na słupach kamiennych ofiarowanych przez miejscowe kółko rolnicze. Podstawa ołtarza (stipes), jest zbudowana z kamieni polnych i mieści w sobie, płaskorzeźbę trumny przypominającej ołtarz w kościele świętej Petroneli w Rzymie. Na ołtarzu znajduje się tabernakulum z wielkimi kutymi i bogato złoconymi drzwiami, które zdobi ornamentacja wykonana według rysunków ks. Radońskiego, przez Przybyszewskiego z Gniezna.  

W następstwie starań ks. Radońskiego, w sobotę i niedzielę (20-21 lipca) odbyła się konsekracja kościoła.

W sobotę, dnia 20 lipca wieczorem o godz. 7.30 wystawione zostały ku czci publicznej w Sławnie relikwie Świętych Męczenników, umieszczone zostały w nowym wielkim ołtarzu kościoła parafialnego a sama konsekracja kościoła, rozpoczęła się dnia następnego o godzinie 8 rano, dokonał jej najprzewielebniejszy X. Biskup Suffragan gnieźnieński Kloske.

Z powodu złączonej z konsekracją wizytacji pastoralnej, uroczystości sławieńskie rozpoczęły się nabożeństwem żałobnem na cmentarzu, który w owym czasie daleko i szeroko słynął z powodu swego uroczego położenia.



            Przy okazji konsekracji kościoła pw. św. Mikołaja, odbyła się wizytacja pastoralna. Kolejna wizytacja pastoralna przeprowadzona została przez biskupa Antoniego Laubitza i datowana jest na 11-12 maja1926 roku.

              W 1916 roku ks. Radoński przeprowadził prace porządkowe na cmentarzu, zasadził nowe drzewa, uporządkował alejki. Dzięki tym zmianom tak malowniczy układ, architektoniczny cmentarza, możemy podziwiać po dziś dzień.

              Z raportu spisanego przez ks. Radońskiego w 1924 roku, dowiadujemy się, że parafia liczyła 2048 dusz a w 1932 roku 1800 mieszkańców.    

              W 1930 roku został przeprowadzony remont kaplicy, częściowo na zewnątrz i w środku. We wnętrzu kościoła ściany zostały udekorowane polichromią, przedstawiającą girlandy róż i lilii.

 

               W latach trzydziestych ubiegłego wieku, przy kościele w Sławnie działał chór. Chór został założony 1 lipca 1930 roku, przez studenta medycyny Bolesława Ziętka. Do chóru należały dziewczęta z miejscowego folwarku, Adamczak Maria (sopran), Hopcia Rozalia (sopran), Hopcia Anna (sopran), Wójcińska Cecylia (sopran), Mync Stanisława (alt), Bubacz Pelagia (alt), Bubacz Agnieszka (alt).

Od chwili założenia, do dnia 27 lipca 1930 roku chór odbył 23 lekcyj i wystąpił z śpiewem w cztery niedziele. Oprócz pieśni kościelnych popularnych śpiewał chór kilka utworów mniej znanych np. Kochanowskiego ” Czego chcesz od nas Panie”

 

Ogółem wyćwiczyłem 12 pieśni

                                                              Sławno 27 lipca 1930 roku

 

                                                          student medycyny                 Bolesław Ziętek

 

                                                                       dyrygent i założyciel

 

 

 


ks. hrabia Mieczysław Potocki z rodzicami i rodzeństwem
 

             Ks. hrabia Mieczysław Potocki, który przejął parafię od ks. Józefa Radońskiego swoją funkcję sprawował jeszcze na początku wojny. Ks. Potocki 14 grudnia 1940 roku został zabrany sprzed ołtarza do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie został zamordowany w komorze gazowej 12 sierpnia1942 roku.


Tablica pamiątkowa ks. Potockiego

W okresie wojennym budynki sakralne w Sławnie były zamknięte. W kościele pw. św. Mikołaja był magazyn kwatermistrzowski, gdzie składano umundurowanie dla wojska. Sławno oraz okoliczne wsie zostały wyzwolone 21 stycznia 1945 roku, przez wojska Armii Radzieckiej wchodzące w skład 45 Brygady Pancernej dowodzonej przez płk. Nikitę Morgunowa, nadchodzące od strony Gniezna. Tuż po wyzwoleniu parafię objął ks. prałat Kazimierz Stelmaszyk, który w 1966 roku został przeniesiony do Pobiedzisk i mianowany przez ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego proboszczem parafii św. Michała Archanioła. Na jego miejsce proboszczem został mianowany ks. Tadeusz Adamski, który posługę pasterską w parafii, sprawował do 1998 roku. Po przejściu ks. Adamskiego na emeryturę, parafię objął  ks. Ryszard Gilas, który sprawuje posługę obecnie. Współcześnie parafia sławieńska należy do dekanatu kiszkowskiego natomiast wcześniej parafia należała do dekanatu pobiedziskiego.

 

 

             Uroczysta konsekracja kościoła.

            Ubiegłej niedzieli, 21 lipca 1912 roku, odbyła się uroczysta konsekracja kościoła parafialnego i ołtarza wielkiego. Na uroczystość tę zjechał w sobotę, czwórką kolatora sławieńskiego kościoła, pana Chełmickiego z Zakrzewa najprzewielebniejszy ks. biskup Kloske, w towarzystwie ks. Krzeszkiewicza i kapelana swego ks. Mireły. Od bramy tryumfalnej wystawionej na granicy parafii sumptem Walterów z Dziećmiarek eskortowało powóz 30 jeźdźców konnych i tyluż kołowników pod dowództwem pp. Kaczmarkiewicza i Jęczkowskiego. U stóp wspaniałej figury, w dziwnie malowniczym zakątku Sławna, miejscowy duszpasterz ciepłą przemową powitał dostojnego gościa w otoczeniu kleru i niezliczonych tłumów wprowadzono najprzewielebniejszego ks. Biskupa do małego kościółka, znajdującego się na wysokim pagórze cmentarnym. Przed bramą zasadził ks. biskup własnoręcznie drzewo dębowe, na pamiątkę swego pobytu w parafii sławieńskiej. Po odprawieniu procesji żałobnej odbył się egzamin dzieci, który wypadł dobrze i dostojnego gościa serdecznie ucieszył. Obecność panów nauczycieli, wywarła na wszystkich najlepsze wrażenie. Około 7 wieczorem udał się najpierw ks. biskup na probostwo i po krótkim wypoczynku, zwiedził kościół parafialny, który nazajutrz miał konsekrować. Na cmentarzu kościelnym był wystawiony namiot, w którym złożono relikwie przeznaczone do wielkiego ołtarza. Świętości tych strzegła przez całą noc straż ubrana w malownicze mundury polskich ułanów, zmieniająca się, co godzinę. Straż ta oddawała honory wojskowe przechodzącemu księdzu kościoła i duchownym, wyćwiczona dobrze przez ks. Radońskiego, który sam należał kiedyś do cechu żołnierskiego, który był feldfeblem i aspirantem oficerskim, po zdanych egzaminach. W niedzielę o 8 rano rozpoczęła się konsekracja. Na uroczystość tę zbiegły się z różnych stron niezliczone tłumy. Głęboka powaga malowała się na twarzach zebranego ludu, a niejednemu płynęły łzy na widok wzniosłych ceremonii konsekracyjnych. Po ukończonej konsekracji i mszy biskupiej, ks. dziekan Mierzejewski odprawił uroczystą sumę, kazanie zaś wygłosił ks. Murkowski z Pobiedzisk. Po obiedzie odbyła się rewizja majątku kościelnego, po niej zaś przyjmował ks. biskup kolegium nauczycielskie i innych wybitniejszych parafian. O godz. 4 rozpoczęło się bierzmowanie, rzewna nam w duszy grała melodia na widok dzieci i starców, dziewic i matek odbierających Ducha św. i piętno żołnierzy Chrystusowych, skupieniu ludu i udzielaniu sakramentu bierzmowania towarzyszyły delikatne szmery starodawnych drzew i świergot wesoły skrzydlatych śpiewaków. Po ukończeniu bierzmowania i krótkim wypoczynku udał się ks. biskup i reszta duchowieństwa do Zakrzewa w gościnę do p. Chełmickiego. Po obiedzie, jaki dziedzic Zakrzewa wydał, na cześć dostojnego gościa, a wśród którego panował serdeczny nastrój spalono ognie bengalskie, w parku zamkowym i odśpiewano wspólnie starą pieśń naszą „Wszystkie nasze dzienne sprawy”.  Taki oto był przebieg całej uroczystości, która głęboko zapisała się wszystkim i podniosła wysoko przywiązanie do wiary i obecnego duszpasterza.

                                                

KRONIKA PARAFIALNA 1902-1932 prowadzona przez ks. JÓZEFA RADOŃSKIEGO

 

Sprawozdanie ks. Radońskiego za rok 1924 sporządzone w 1925 roku:

 

1 kościół parafialny

 

1 kaplica na cmentarzu

 

2 domy modlitwy ( Skrzetuszewo, Węgorzewo )

 

1 ksiądz proboszcz

 

2048 dusz

 

13 ślubów

 

44 urodzeń ślubnych

 

2 urodzenia nieślubne

 

51 chrztów

 

20 zgonów

 

2030 komunii ( 1927-3046, 1928-3628)

 170 innowierców.  

Księdza hrabiego Józefa Radońskiego, krótki życiorys  (1866 - 1936).

 

            Józef Radoński urodził się dnia 19 marca 1866 roku, w Słupowie, w parafii Smoguleckiej, pod Kcynią, jako syn ziemianina Leonarda Stanisława Radońskiego, herbu Jasieńczyk i Marii Katarzyny Józefy Kierskiej, herbu Jastrzębiec. Ukończywszy gimnazjum gnieźnieńskie, udał się na studia uniwersyteckie do Berlina, gdzie poświęcił się zamiłowaniu do architektury, jednak studiów tych nie ukończył, a swoje kroki skierował do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Po ukończeniu kursu praktycznego, w Gnieźnie otrzymał święcenia kapłańskie, dnia 28 czerwca 1896 roku. Swoją posługę rozpoczął, jako wikariusz w Koźminie, później został przeniesiony do Odolanowa, a następnie do Sulmierzyc. W roku 1902 władza duchowna, powierzyła mu samodzielne stanowisko, proboszcza w Sławnie, gdzie spędził, jako kapłan 30 lat. Przebudował walącą się plebanię, zajął uregulowaniem cmentarza grzebalnego, następnie upiększył kościół parafialny, przebudowując wielki ołtarz i zaopatrzy kościół, w szaty liturgiczne. W czasie powstania Wielkopolskiego, brał w nim czynny udział, pokazując swoje przekonania narodowe. W 1920 roku, ksiądz Radoński, wyraził swój akces, do wojny z bolszewikami, jednak arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski Edmund Dalbor, ustosunkował się negatywnie, do prośby ks. Radońskiego. Pod koniec swej pracy duszpasterskiej, postarał się o odnowienie kościoła parafialnego, oraz kościoła cmentarnego świętej Rozalii, który został przeprowadzony w 1930 roku,. Artystyczne i gruntowne przeprowadzenie tych prac sprawiło, iż obydwie świątynie, w nowej szacie stały się ozdobą okolicy. 10 lipca 1932 roku, przeszedł na emeryturę, przekazując parafię, ks. Mieczysławowi Potockiemu i w Sławnie, spędził resztę swego życia. Z powodu ciężkiej choroby zmarł w Gnieźnie dnia 11 lipca 1936 roku i pochowany został, na cmentarzu w Sławnie. Licznie zgromadzeni wierni i konfratrzy, z księdzem Infułatem Krzeszkiewiczem, szczerym przyjacielem zmarłego, na czele odprowadzili, we wtorek dnia 14 lipca, zwłoki zmarłego ks. Józefa, z kościoła Farnego w Gnieźnie do granic miasta. Na następny dzień odbyło się, nabożeństwo żałobne, w kościele parafialnym w Sławnie, kazaniem pogrzebowym, pożegnał drogiego konfratra, ksiądz proboszcz Smorawski, a ksiądz Infułat Krzeszkiewicz, odprowadził z licznym orszakiem księży, wśród tłumu parafian i przyjaciół, opłakujących swego dawniejszego duszpasterza na cmentarz świętej Rozalii, gdzie złożono jego zwłoki na wieczny spoczynek.

            Za zasługi dla kościoła, Jego Eminencja Najdostojniejszy Ks. Kardynał Prymas Polski August Hlond, mianował ks. Radońskiego dnia 3 czerwca 1932 roku Radcą duchownym. Szkic pomnika wykonany jest odręcznie przez ks. Radońskiego i znajduje się w Kronice parafialnej, która została przez niego odtworzona.




           Grób ks. Radońskiego, cmentarz w Sławnie. Fotografia własna autora (foto własne)

Po uzyskaniu niepodległości proboszczem w parafii został ks. Kazimierz Stelmaszyk, który wrócił z obozu w Dachau.

Uroczystości Bożego Ciała pod przewodnictwem ks. Stelmaszczyka( foto własne)


Obowiązki proboszcza ks. Stelmaszczyk pełnił do 11 września 1966 roku, do czasu wyznaczenia proboszczem w Pobiedziskach.
Obowiązki proboszcza w Sławnie przyjął ks. Tadeusz Adamski przybyły z parafii Podlesie Kościelne.


Wizyta ks. bpa. Jana Czerniaka w parafii Sławno (foto własne)
 

Wizyta odbyła się po roku 1966 bo proboszczem jest już ks. Tadeusz Adamski
 

 


  



Dzisiaj stronę odwiedziło już 10 odwiedzający (13 wejścia) tutaj!
 
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja